สวนสามพราน เป็นชื่อที่อยู่ในความทรงจำของผู้คนมายาวนาน โดดเด่นด้วยความร่มรื่นของพื้นที่ราว 130 ไร่ นักท่องเที่ยวทั่วไปอาจจะรู้จัก “ตลาดสุขใจ” ที่รวบรวมผลผลิตจากเครือข่ายสามพรานโมเดล ที่มุ่งเน้นการผลิตสินค้าออร์แกนิคเพื่อการอุปโภคบริโภคที่ดีต่อสุขภาพ ดีต่อสิ่งแวดล้อม และดีต่อสังคม ซึ่งสามารถไปเดินเลือกซื้อกันได้ทุกวัน วันนี้ยังมีจุดท่องเที่ยวที่เกิดขึ้นใหม่ในสวนสามพราน ที่เหมาะทั้งผู้ที่เข้ามาพักผ่อน ทำกิจกรรม เรียนรู้ความเป็นอยู่ในวิถีธรรมชาติ
รู้จักสวนสามพราน
สวนสามพรานก่อตั้งในปี พ.ศ. 2505 โดยเป็นแหล่งนันทนาการเพื่อการเรียนรู้ใกล้กรุงเทพฯ ที่ถ่ายทอดวิถีความเป็นไทย ผ่านกิจกรรมในหมู่บ้านไทยและโรงละคร ที่นี่จึงได้รับเลือกให้เป็นสถานที่ต้อนรับผู้นำประเทศต่างๆอยู่เสมอ ขณะที่นักท่องเที่ยวทั้งชาวต่างประเทศและชาวไทย รวมถึงกลุ่มครอบครัว นิยมเดินทางมาสวนสามพรานเพื่อพักผ่อน สัมผัสความเป็นธรรมชาติ และเรียนรู้วิถีประเพณีวัฒนธรรม การละเล่น ศิลปะหัตถกรรมไทย และขนมไทย
อย่างไรก็ตามหลังจากที่สวนสามพรานได้เป็นผู้นำร่วมขับเคลื่อนระบบอาหารยั่งยืนภายใต้สามพรานโมเดล(โมเดลธุรกิจเกื้อกูลสังคม) เชื่อมโยงห่วงโซ่คุณค่าทั้งต้นน้ำ กลางน้ำ และปลายน้ำ ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2554 ได้นำไปสู่การ เปลี่ยนแปลงครั้งสำคัญในสวนสามพราน โดยในปี 2561-2562 สวนสามพรานตัดสินใจปิดหมู่บ้านไทย พร้อมปรับเปลี่ยนพื้นที่ภายในใหม่ทั้งหมด โดยใช้สามพรานโมเดล เป็นโมเดลหลักในการขับเคลื่อนแบรนด์สวนสามพราน ให้เป็นแบรนด์ ที่สร้างแรงบันดาลใจในการเรียนรู้เพื่อการเปลี่ยนแปลงสำหรับทุกคน ภายใต้วิสัยทัศน์สร้างระบบอาหารยั่งยืน สู่เป้าหมายการมีชีวิตที่สมดุล
58 ปี กับทิศทางเพื่อความยั่งยืน
สำหรับการเปิดบ้าน Open House 58 ปี ก้าวใหม่สวนสามพราน สู่พื้นที่สร้างแรงบันดาลใจในการเรียนรู้ เพื่อการเปลี่ยนแปลง ทีมผู้บริหารสวนสามพราน นำโดย คุณสุชาดา ยุวบูรณ์ ประธานบริหาร คุณอรุษ นวราช กรรมการผู้จัดการ คุณอรรจน์ ยุวบูรณ์ รองกรรมการผู้จัดการ และคุณอนัฆ นวราช ผู้จัดการทั่วไป ได้นำชมพื้นที่สวนสามพราน ซึ่งมีจุดเด่นคือความเป็นธรรมชาติ อยู่ริมแม่น้ำท่าจีน แวดล้อมด้วยต้นไม้ใหญ่ มีความครบวงจร ที่พัก ห้องประชุม ร้านอาหาร ลานกิจกรรม และมุมสวนธรรมชาติ ที่สามารถ ปรับ จัด ให้ตอบโจทย์ไลฟ์สไตล์คนรุ่นใหม่ เทรนด์การท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน การท่องเที่ยวอย่างมีจิตสำนึก รวมถึงกิจกรรม Team Building การประชุมสัมมนาที่ต้องการบรรยากาศที่ผ่อนคลาย ขณะที่กิจกรรมการท่องเที่ยว และการเรียนรู้ภายในสวนสามพราน นั้นเอื้อต่อการคิดนอกกรอบ โดยทุกจุดสามารถจุดประกายสร้างแรงบันดาลใจในการเรียนรู้ใหม่ๆ ได้อย่างหลากหลาย และมี Work Shop ให้ทดลองทำ ที่พร้อมให้ประสบการณ์ใหม่ๆ ที่มีคุณค่า รวมถึงยังสามารถเชื่อมโยงไปเยี่ยมบ้านฟาร์มเกษตรกรอินทรีย์ ในเครือข่ายด้วย
เครือข่ายเกษตรอินทรีย์เพื่อวิถีแห่งความสมดุล
ความโดดเด่นและแตกต่างของสวนสามพราน อันเป็นผลมาจากการขับเคลื่อนสามพรานโมเดล เชื่อมโยงห่วงโซ่อาหารอินทรีย์ ที่ทุกคนสามารถสัมผัสได้ด้วยตนเอง นั่นคือเมนูอาหาร ในห้องอาหารทั้ง 3 แห่งของสวนสามพราน คือ อินจัน แวนด้า และห้องอาหารริมน้ำ รวมถึงในส่วนการจัดเลี้ยง ที่จะมีการใช้วัตถุดิบอินทรีย์ มากกว่า 70% หรือประมาณ 15 ตันต่อเดือน ในการทำอาหารและขนม
โดยวัตถุดิบอินทรีย์ จะถูกส่งตรงจากเกษตรกรอินทรีย์ ในเครือข่ายสามพรานโมเดล นอกจากดีต่อสุขภาพทุกคนแล้ว ยังเป็นการสนับสนุนเศรษฐกิจชุมชน สังคม สิ่งแวดล้อม ให้ยั่งยืน ซึ่งในแต่ละจุดของห้องอาหาร และจัดเลี้ยง จะมีภาพและชื่อเกษตรกรอินทรีย์ที่ทำงานร่วมกับสวนสามพรานพร้อมบอกผลผลิตที่ผลิตด้วย โดยปัจจุบันมีเกษตรกรอินทรีย์ในเครือข่ายสามพรานโมเดลจำนวน 16 กลุ่ม จำนวน 180 ครอบครัว ในจังหวัดนครปฐม กาญจนบุรี เพชรบุรี ราชบุรี และประจวบคีรีขันธ์
ส่งต่อแรงบันดาลใจขยายสู่วงกว้าง
นายอรุษ นวราช เล่าว่า นอกจากมาท่องเที่ยว พักผ่อนแล้ว ทุกคนที่เข้ามาสวนสามพราน จะได้แรงบันดาลใจ จากความเชื่อมโยงของห่วงโซ่อาหารทั้งระบบ จากการทำงานขับเคลื่อนสามพรานโมเดลของสวนสามพรานร่วมกับเกษตรกรและภาคส่วนต่างๆ ตั้งแต่การเพาะปลูก การผลิตปัจจัยการผลิต การเก็บเกี่ยว การแปรรูป การตลาด การพัฒนาต่อยอด และบอกเล่า โดยพื้นที่หลายส่วนมีการบริหารจัดการ ภายใต้แบรนด์ Patom อาทิ Patom Organic Farm, Patom Organic Village, Patom Organic Café, Patom Spa, Patom Shop รวมถึงผลิตภัณฑ์แบรนด์ Patom ซึ่งนำวัตถุดิบอินทรีย์จากเกษตรกรเครือข่ายสามพรานโมเดล และปฐม ออร์แกนิก ฟาร์ม มาแปรรูปเป็นของกินของใช้ และ Body Care Products มาตรฐาน GMP ภายใต้แนวคิด Organic Living ด้วย โดยในด้านความรู้ ยังมีการก่อตั้งสามพรานโมเดล อะคาเดมี่ โดยมีพื้นที่สำนักงานติดกับตลาดสุขใจ เพื่อเชื่อมต่อกับผู้ประกอบการ องค์กรที่อยากจะนำ สามพรานโมเดลไปขยายผล ไปขับเคลื่อนในพื้นที่ของตนเอง”
เที่ยวหมู่บ้านปฐม ชมวิถีไทย
ในวันเปิดบ้าน “58 ปี ก้าวใหม่สวนสามพราน สู่พื้นที่สร้างแรงบันดาลใจในการเรียนรู้ เพื่อการเปลี่ยนแปลง” นอกจากมีการเปิดตัวภาพยนตร์สารคดี เรื่อง Change ที่พนักงาน และ เกษตรกรอินทรีย์ เป็นผู้เล่าเรื่องการเรียนรู้ การปรับตัว กับการเปลี่ยนแปลง และคุณค่าที่เกิดขึ้นกับตนเอง ลูกค้า สังคม และสิ่งแวดล้อมแล้ว ยังมีการเปิดพื้นที่กิจกรรมต่างๆ ให้ผู้ที่มาเยือนได้เกิดแรงบันดาลใจในการเรียนรู้ใหม่ๆ เพื่อการเปลี่ยนแปลง ด้วย เริ่มจากหมู่บ้านปฐม ที่ปรับเปลี่ยนศูนย์แสดงวัฒนธรรมไทย (หมู่บ้านไทย) มาเป็น “ปฐม ออร์แกนิก วิลเลจ” หมู่บ้านแปรรูปสินค้าอินทรีย์ ตามวิถีชีวิตแบบไทย ที่ยึดหลักปัจจัย 4 ผ่านการทำกิจกรรมตามเส้นทางวัตถุดิบ สร้างประสบการณ์
โดยมีกิจกรรมให้เลือกทำ เพื่อเรียนรู้ระบบอาหาร ตั้งแต่การผลิต การทำปัจจัยการผลิต การแปรรูป เป็นผลิตภัณฑ์พร้อมจำหน่าย โดยมี 3 เส้นทาง ให้เลือกเรียนรู้ คือเส้นทางข้าวอินทรีย์ เส้นทางกล้วยอินทรีย์ และเส้นทางสมุนไพรอินทรีย์ (มีค่าใช้จ่าย)
ปฐม ออร์แกนิค ชวนข้ามฝั่งสู่ฟาร์มสุข
ปฐม ออร์แกนิก ฟาร์ม ที่ได้มีพัฒนาสวนผลไม้เก่า 30 ไร่ ริมแม่น้ำท่าจีน (ฝั่งตรงข้ามกับโรงแรม) เป็นออร์แกนิกฟาร์ม เพื่อให้เป็นแหล่งท่องเที่ยวเรียนรู้เชิงเกษตรอินทรีย์มาตรฐานสากล โดยมีกิจกรรมท่องเที่ยวฟาร์มที่อิงกับวัตถุดิบตามฤดูกาล ให้เป็นที่พักผ่อนแนวธรรมชาติสำหรับนักท่องเที่ยว โดยนักท่องเที่ยวสามารถจองกิจกรรม เพื่อทำ Workshop การทำเกษตรอินทรีย์เบื้องต้น รวมถึงมาทำอาหาร และได้สัมผัสกับรสชาติอาหารจากพืชผักธรรมชาติ สด สะอาดปลอดภัย แตกต่างจากพืชผักที่ขายในตลาดทั่วไปด้วยตนเอง
ทั้งนี้ในวันเปิดบ้านสวนสามพราน ได้มีการพานั่งเรือข้ามไปฝั่งฟาร์ม พร้อมให้ทุกคนสัมผัสแปลงอินทรีย์ ที่มีการปลูกพืชหลากหลาย และชิม ชาสมุนไพร ออร์แกนิก และสัมผัสประสบการณ์การเล่น สไลเดอร์โคลน ด้วย
เดินหน้าเสิร์ฟความสุขกับตลาดสุขใจ
ภายในสวนสามพราน ทุกคนที่มาเยือนยังจะได้เรียนรู้ โมเดลธุรกิจเกื้อกูลสังคม หรือสามพรานโมเดล นั่นคือ ตลาดสุขใจ ที่เปิดมา 9 ปี แล้ว ทำให้เกษตรกรอินทรีย์ กว่า 180 ครอบครัว และชุมชนรอบสวนสามพราน มีช่องทางการจำหน่ายผลผลิตอินทรีย์ ได้รู้จัก เข้าใจผู้บริโภค ขณะที่ผู้บริโภค ก็ได้เข้าถึงแหล่งอาหารอินทรีย์ด้วย
ต้นแบบแห่งการจัดการสิ่งแวดล้อมอย่างมีระบบ
Circular Economy ในวันเปิดบ้าน สวนสามพรานยังแสดงให้เห็นถึงความจริงจังในการพัฒนาอย่างยั่งยืนและการดูแลสิ่งแวดล้อม โดยนอกจากมีการพัฒนาพื้นที่ให้ปราศจากยาฆ่าแมลงและสารเคมีใดๆ โดยได้รับการรับรองมาตรฐานจาก สหพันธ์เกษตรอินทรีย์นานาชาติ IFOAM มาอย่างต่อเนื่องตั้งแต่ปี 2555 ภายในพื้นที่สวนสามพราน ยังมีการจัดการสิ่งแวดล้อมอย่างเป็นระบบ ตามนโยบายเศรษฐกิจหมุนเวียน Circular Economy มีการจัดการขยะจากอาหาร (Food Waste Management) โดยขยะจากในห้องอาหาร ห้องจัดเลี้ยง ส่วนกิจกรรม จะถูกนำไปใช้ให้เกิดประโยชน์สูงสุด เช่น ทำชีวภัณฑ์ในการดูแลต้นไม้ในพื้นที่ ผลิตน้ำมันไบโอดีเซล ทำไบโอแก๊สใช้ในกิจกรรมย้อมผ้า ทำให้เกิดระบบเศรษฐกิจหมุนเวียน (Circular Economy) ซึ่งผู้ที่เข้ามาสวนสามพรานสามารถมาเรียนรู้เรื่องการบริหารจัดการสิ่งแวดล้อม จากฐานสาธิต และสถานีทดลองการทำปุ๋ยหมักในหมู่บ้านปฐม ที่มีเจ้าหน้าที่ให้ความรู้ พร้อมสอนทำ และแนะนำรูปแบบ ให้นำกลับไปทำที่บ้านได้ 
ตลอด 58 ปี สวนสามพรานได้รับรางวัลมากมาย รวมถึงรางวัลบริหารธุรกิจ Hall of Fame ประเภทแหล่งท่องเที่ยวแหล่งนันทนาการเพื่อการเรียนรู้มาอย่างต่อเนื่อง โดยสวนสามพรานยังเปิดให้มีการศึกษาดูงานทั้งด้านการบริหารจัดการขยะ Zero Waste การบริหารจัดการการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน องค์กรแห่งการเรียนรู้ การขับเคลื่อนสามพรานโมเดล หรือ โมเดลธุรกิจเกื้อกูลสังคม 
สวนสามพราน ยังคงแน่วแน่ และมีความตั้งใจที่จะให้ทุกพื้นที่ ทุกกิจกรรม ได้ทำหน้าที่จุดประกายสร้างแรงบันดาลใจในการเรียนรู้เพื่อสร้างการเปลี่ยนแปลงสำหรับทุกคน สู่เป้าหมายการมีชีวิตที่สมดุล ครอบคลุมทั้ง เศรษฐกิจ สังคม สิ่งแวดล้อม และสุขภาพ ผู้สนใจมาท่องเที่ยว มาพักผ่อน และมาค้นหาแรงบันดาลใจในการเรียนรู้ สำหรับตนเอง ทีมงาน หรือครอบครัว
เส้นทางต่างๆ จะเริ่มตั้งแต่การเรียนรู้ต้นทางของวัตถุดิบไปจนถึงการแปรรูป ทั้งของกินและของที่ระลึก (กิจกรรมนอกเหนือจากเส้นทางหลัก เช่น การทำยาสีฟัน การทำสครับ มีค่าใช้จ่ายเพิ่มเติมกิจกรรมละ 100 บาท) 
สามารถสอบถามข้อมูลเกี่ยวกับสวนสามพรานมาได้ที่ 034-322-588-93 หรือเว็บไซต์ www.suansampran.com
